Απόψε ένας φίλος, μου είπε...

Απόψε ένας φίλος, μου είπε τα παρακάτω.

Άργο, εκείνο που με έχει βάλει σε βαθιά απορία είναι πώς είναι δυνατόν να πιστεύει κάποιος ότι ο Ήλιος είναι ένας καλός θεός, ο πλανήτης Κρόνος ένας κακός θεός που κάνει το καλό που και που, ότι οι καλαμιές στο ρυάκι εδώ πιο κάτω από το σπίτι μου είναι ένας κακός θεός και για αυτό δεν πρέπει να τις πλησιάζω, οι κολώνες φωτισμού στους δρόμους παίρνουν ζωή το βράδυ και βγάζουν σύννεφα που γίνονται φαντάσματα που θέλουνε να μου μιλήσουν, ότι υπάρχουν άϋλες οντότητες που με ευλογούν, άλλες που μπορεί να με πνίξουν ή να με μαραζώσουν, ίσως και να με πεθάνουν ρουφώντας την ζωή από μέσα μου, κι άλλα πολλά.

Η ζωή μου πολύ λίγο θα αλλάξει αν καταλάβω τελικά ότι όλα αυτά έτσι είναι κι έτσι έχουν. Θα συνεχίσω να κρυώνω, θα συνεχίσω να πεινάω, θα συνεχίσω να θλίβομαι μέχρι συντριβής κάθε λεπτό που είμαι ξύπνιος αλλά και που κοιμάμαι, θα συνεχίσω να βλέπω τα παιδιά μου να μην έχουν μέλλον, να είναι κατηφή και απελπισμένα, το χώμα που πατάω να μην είναι σίγουρα δικό μου, αν δηλαδή μπορώ να σταθώ εδώ ή πρέπει να φύγω, έξω, στον δρόμο πια… άχρηστος στην οικογένειά μου και στην ιδέα της κοινωνίας όπως την ξέρουν κάποιοι, όχι εγώ, έχοντας διαπιστώσει πως το έργο που έχω προσφέρει στην διάρκεια της ζωής μου ως τώρα δεν έχει, ως τώρα τουλάχιστον, την παραμικρή σημασία στην ειρήνη και ομόνοια της ανθρωπότητας, ούτε καν της ίδιας της οικογένειάς μου και με την στενή και με την ευρεία έννοια.

Δεν είναι λιγότερα τα παιδιά που κλαίνε, οι μητέρες με παιδί χωρίς πατέρα, οι νέοι που απελπίζονται, οι ηλικιωμένοι που μονάχοι παλεύουν με τα βάσανα των ασθενειών τους και τον φόβο του ανέντιμου, του ντροπιαστικού για την αξιοπρέπεια του ανθρώπινου πλάσματος θανάτου.

Έχω δει, Άργο, σοβαρούς ανθρώπους να μου μιλάνε για τον θεό Ήλιο, τις καλαμιές, τις κολώνες φωτισμού και άλλα. Τους έχω νοιώσει πως τα πιστεύουν και μου μιλάνε για όλα τούτα από ενδιαφέρον, κάποιοι από αγάπη για μένα. Και απορώ. Δεν καταλαβαίνω πώς έχουν φθάσει να έχουν τέτοιες απόψεις και να πιστεύουν ότι είναι ορθές.

Συναντώ ώριμους, σοβαρούς ανθρώπους που μου μιλάνε με ολόθερμη πίστη για όλα τα περίεργα που έχουν να μου πούνε. Λένε πως ο θεός τους απαγόρεψε τον φόνο και την μοιχεία αλλά και με δόλο φονέας είναι ο ίδιος, ξανά και ξανά, και διατάζει τα δουλικά του να κάνουν όχι φόνους μόνο μα εθνοκαθάρσεις, μετανιώνει που έκανε παιδιά αν και τέλειος θεός που νομίζει πως έκανε τέλεια παιδιά και το περηφανεύεται, αλλιώς πώς θα ήταν τέλειος όπως λέει, και πατέρας αυτός θέλει όχι παιδιά μα πιστούς και υπάκουους δούλους ο ξεμωραμένος, λέει και φοβερίζει ο αθεόφοβος θεός εκείνος, τιμάει και προστατεύει όχι απλούς μοιχούς, μα άνδρες παντρεμένους με χίλιες παλλακίδες και συζύγους, άνδρες αιμομίκτες, κτηνοβάτες, προαγωγούς των ίδιων των θυγατέρων και των γυναικών συζύγων τους… και προσπαθώ να πιστέψω ότι εκείνοι που μιλάνε για αυτά, πράγματι τα πιστεύουν.

Ίσως δεν έχω, βρέ Άργο, την επιστημονική κατάρτιση για να το ερευνήσω. Έχω μόνο την πείρα της ζωής μου, την καλή θέληση να μάθω και τα εφόδια του επαγγέλματός μου, από μηχανές ξέρω, και λίγο από κηπουρική αλλά από πείρα. Για τις μηχανές, πήγα δυο χρόνια σε σχολή. Και να ψαρεύω ξέρω!

Σταθήκαμε ένα λεπτό να πιούμε μια γουλιά, να πάρουμε και λίγη τοματούλα, μια ελιά. Και συνέχισε ο φίλος.

Όταν ο άνθρωπος έχει πεισθεί ότι δεν αξίζει κάτι, όταν νομίζει ότι με τόσα αμαρτήματα – κατά τον ίδιο, όπως ο ίδιος νομίζει – που έχει κάνει είναι κατακριτέος, όταν του έχουν βάλει στο νου πως δεν φρόντισε τους γονείς του, τα αδέλφια του όπως είχε υποχρέωση να κάνει, ότι δεν πέτυχε στην ζωή τους στόχους που άλλοι, γονείς και συγγενείς ήθελαν να βάζουν για τον ίδιο χωρίς να τον ρωτάνε, όταν με δυο λόγια, δεν έλκει, δεν παίρνει τον σεβασμό για την ύπαρξή του από τον ίδιο του τον εαυτό αλλά έχει τόσο σεβασμό για τον εαυτό του όσο του δίνουν οι άλλοι τριγύρω του, ακόμη κι ίδιοι οι γονείς του, τότε μένει να νοιώθει ότι είναι κατακριτέος για πολλά πράγματα, ότι είναι άχρηστος, ένα χαμένο κορμί που πρέπει να ντρέπεται για τον εαυτό του.

Αλήθεια, Άργο, αναρωτιέμαι, υπάρχει κάποιος άνθρωπος που είναι απαλλαγμένος από τέτοια συναισθήματα και σκέψεις;

Έχω δει ότι υπάρχουν πολλοί που μυστικά μέσα τους νομίζουν ότι είναι οι πιο έξυπνοι, οι πιο καλοί, οι πιο καταφερτζήδες άνθρωποι στον κόσμο. Οι πιο ωραίοι. Οι πιο αξιαγάπητοι. Όλοι αυτοί που νομίζουν πως είναι ο μόνος άνθρωπος στον κόσμο που έχει ένα, κάποιο προτέρημα στον ύψιστο βαθμό, είναι απλοί νάρκισσοι οι οποίοι καταφεύγουν να δοξάζουν τον εαυτό τους ως αντίβαρο για να μην καταρρεύσουν.

Οι πολλοί όμως, Άργο; Είναι ψέματα άραγε ότι πάρα πολλοί άνθρωποι έχουν συνείδηση ότι έχουν κάτι λάθος, έστω ένα και μόνον ένα λάθος στην ζωή τους; Περισσότερα από ένα; Ίσως κάτι βαρύτερο από ένα απλό λάθος; Σφάλμα; Σφάλματα; Ίσως και χειρότερα;

Και πόσοι, άραγε, είναι που έχουν πληγωθεί; Πόσοι που έχουν πληγωθεί βαθιά; Πόσοι που έχουν πληγωθεί τόσο βαθιά ως την ουσία της ύπαρξής τους; - Αν ο αναγνώστης δεν καταλαβαίνει την τελευταία ερώτηση, δεν πειράζει, δεν είναι απαραίτητο να συμβαίνει σε όλους μας, προσωπικά χαίρομαι πηγαία για τον αναγνώστη ετούτο.

Και πόσοι είναι άραγε που έχουν αναγνωρίσει ένα λάθος τους; Πολλά λάθη τους; Τα λάθη τους; Σφάλμα τους; Σφάλματά τους; Και πόσοι είχανε την ευκαιρία να επιδιώξουν και να βρούνε την κάθαρση; Πώς θα ξεπληρώσω στους γονείς μου που έχουν κοιμηθεί, όλα όσα δεν έκανα για αυτούς; Και παραπάνω, αν ο αναγνώστης είναι σε θέση να το αντιληφθεί : που κοιμήθηκαν και τέτοιες χαρές δεν είδανε από ‘μένα;

Εάν μου ανακοινώσουν κάτι που έχει σημασία, κατά την γνώμη μου βέβαια, και μάλιστα, μεγάλη σημασία, κι εγώ χαρώ γιατί θα νοιώσω ότι ξαφνικά βλέπω, ότι σκέπτομαι πιο ορθά από πριν, και χαρώ πολύ που έγινα πιο πλούσιος, αφού η γνώση είναι πλούτος, και συμπέσει να είμαι άνθρωπος με φιλότιμο και με συμπόνια, δεν θα είναι απόλυτα φυσιολογικό να τρέξω να μοιρασθώ την ανακάλυψή μου με τους ανθρώπους που σέβομαι και με τους ανθρώπους που αγαπώ;

Εάν μου ανακοινώσουν κάτι που έχει σημασία, κατά την γνώμη μου βέβαια, και μάλιστα, μεγάλη σημασία, κι εγώ χαρώ γιατί θα νοιώσω ότι ξαφνικά βλέπω, ότι σκέπτομαι πιο ορθά από πριν, και αισθανθώ ότι έχω γνώση που με κάνει καλύτερο από τους άλλους – εκείνους που με είχανε για κατώτερό τους, ναι, όλους αυτούς – δεν θα είναι φυσιολογικό να τρέξω να τους ανακοινώσω, να τους «πετάξω στα μούτρα» όσα καινούργια πράγματα έμαθα; Και να σηκώσω το σαγόνι μου, να κάνω μεταβολή και να φύγω;

Κάποιοι, Άργο, ήλθαν και μου είπαν ότι η Γη είναι ακίνητη και πλατιά. Το ίδιο υποστήριζαν και αρχαίοι λαοί. Μου είπανε επίσης ότι φταίνε οι επιστήμες που δεν καταλαβαίνουμε ότι η Γη είναι ακίνητη κι επίπεδη. Μας παραπλανούνε, μας κάνουν πλύση εγκεφάλου οι επιστήμες.

Άργο, πάντως η ζωή μου πολύ λίγο θα αλλάξει αν διαπιστώσω ότι η Γη είναι ακίνητη και πλατιά. Θα συνεχίσω να κρυώνω, θα συνεχίσω να πεινάω, να πονάω για τα παιδιά μου που δεν έχουν μέλλον, θα συνεχίσω να θλίβομαι με την οδυνηρή διαπίστωση πως διαθέτω ουδεμία δυνατότητα να το αλλάξω.

Έμεινε για λίγο σιωπηλός, βλοσυρός, φανερά ταραγμένος, ή μάλλον, θλιμμένος από τα λόγια που ξεστόμισε η ψυχή του. Ίσως γιατί μιλούσε σε κάποιον που δεν είχε τα μέσα να αλλάξει αυτή την ίδια την ζωή του, υλικά, προς το καλύτερο.

Ξαφνιάστηκα που υπάρχουν άνθρωποι που κατηγορούν τις επιστήμες ότι βλάπτουν τον άνθρωπο. Πολλοί επιστήμονες εμπορεύονται την επιστήμη τους και βλάπτουν τον άνθρωπο. Όχι όμως οι Επιστήμες. Μήπως τέτοιοι έμποροι επιστήμονες μας έχουν πείσει ότι η Γη είναι επίπεδη και ακίνητη; Τι έχουν να κερδίσουν από αυτό; Μήπως οι μεταφορές ανθρώπων κι αγαθών έχουν να κερδίσουν αν η Γη είναι επίπεδη; Μήπως οι διαστημικές υπηρεσίες έχουν να κερδίσουν κάτι; Μήπως θέλουν έμποροι των επιστημών να κάνουνε τους πιστούς θρησκειών που πιστεύουν σε επίπεδη Γη να χάσουν την πίστη τους; Αλλά ποιοι θρησκευόμενοι άνθρωποι πιστεύουν στην επίπεδη Γη, άραγε; Ποιοι είναι αυτοί;

Ή μήπως έχει ξεκινήσει εκστρατεία να χάσουν οι άνθρωποι την εμπιστοσύνη τους στις επιστήμες; Κι έστω ότι το πετύχουν, μετά … τι;

Μετά, θεοκρατία, βέβαια!

Και διαπάλη για το ποιανού ο θεός είναι πιο άξιος, αληθινός, πιο δυνατός, πιο καλός για όλη την ανθρωπότητα…ώπα, για στάσου! Για στάσου! Αφού θα έχουμε χάσει κάθε εμπιστοσύνη στις επιστήμες, θα έχουμε χάσει και την εμπιστοσύνη μας στην ΠΟΛΙΤΙΚΗ επιστήμη! Δηλαδή στα διάφορα πολιτεύματα, στην ιδέα του Συνταγματικού κράτους, στην επιστήμη του δικαίου… άρα τι είναι Δίκαιο θα ορίζει ο ένας παγκόσμιος ηγέτης! Πολιτικός και θρησκευτικός, σωστά;

Κι αν δεν γίνει διαπάλη, να το πούμε με το όνομά του, πόλεμοι πιστών για να κάνουν όλους τους άλλους το ίδιο πιστούς; Αν βρεθεί ο ηγέτης όλων των ηγετών, ο καταλληλότερος να ενώσει όλους τους πιστούς. Αλλά και τους άπιστους! Παγκόσμιος ηγέτης. Παγκόσμιος θεός.

Αρκεί να εγκαταλείψουμε τις Επιστήμες ως άχρηστες. Χρήσιμο θα είναι να δεχθούμε τον εξάγγελο μιας νέας κατάστασης όπου ίσως υπάρχουν, ίσως δεν υπάρχουν, ίσως υπάρχουν λίγο οι επιστήμες, ίσως μόνο η ιατρική, ίσως ούτε κι αυτή, σίγουρα όχι η φιλοσοφία πάντως. Θα υπάρχει ο εξάγγελος της καινούργιας θεοκρατίας όμως!

Μιας παγκόσμιας κυβέρνησης και μάλιστα με αρχηγό θεό! Πω, πω, τύχη που θα την έχουμε εμείς οι άνθρωποι! Κάτι από όσα κλωθογυρίζουνε μέσα στο κεφάλι μου όμως άστραψε σαν φωτεινή πινακίδα μέσα στο κεφάλι μου. Ναι, τύχη που θα την έχουμε μόνον ως πιστοί κι υπάκουοι δούλοι του.

Επ! Τι ήταν αυτό πάλι. Ξέφυγε το μυαλό μου, σαν να μου φαίνεται!

Γύρισα στον φίλο μου και τον ρώτησα, σκέφθηκες μήπως ιστορίες όπως η επίπεδη Γη είναι το όχημα να εγκαταλείψει ο άνθρωπος τις επιστήμες; Και δεν μου λες, όλοι εκείνοι που από την αυγή του πολτισμού του ανθρώπινου είδους καταπιάνονταν με τις επιστήμες, τα μαθηματικά, την γεωμετρία και την τριγωνομετρία, την ιατρική, την γεωγραφία, την αστρονομία, τα φυσικά, τα μετά τα φυσικά, την φιλοσοφία, όλοι εκείνοι το έκαναν επειδή ο άνθρωπος δεν τα έχει όλα αυτά ανάγκη; Κι όσο κι αν ξεχάστηκαν, όταν ξαναπιάσανε το νήμα, κι επειδή ακριβώς εργάσθηκαν ανακάλυψαν την πενικιλίνη, την ακτινογράφηση, ή τόσα άλλα χρήσιμα πράγματα, κι αυτοί όλοι βλάβη και κακό προσφέρανε; Να τα ξεχάσουμε, δηλαδή, αφού η επιστήμη μας έχει αποπλανήσει και πιστεύουμε σε λάθος αντιλήψεις;

Άνοιξε το στόμα του μα δεν άκουσα τι είπε. Μέσα στο κεφάλι μου είδα κι άκουσα.

«Scentia est lux lucis».

Χμ… το είπε ο Λιονάρντο Ντα Βίντσι. Κατά λέξη σημαίνει η επιστήμη είναι το φως του φωτός, δηλαδή η Επιστήμη Είναι Φως.