~~~~~~~~~~ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ.~~~~~~~~~~ ~~~~~Χειραγώγηση της κοινής γνώμης. # 5/10~~~~~

Με βάση σχετική ανάλυση από τον Νόαμ Τσόμσκυ, ακαδημαϊκό και στοχαστή, και περαιτέρω σχετικό ερευνητικό υλικό,, η δημοσίευση εδώ θα γίνει σε δέκα μέρη, ένα έως δύο καθημερινά, ώστε να μελετήσει ο αναγνώστης ένα προς ένα τα δέκα σημεία του υλικού ανά χείρας.

  

5 .) Η στρατηγική του να απευθύνεσαι στο κοινό σαν να είναι μωρά παιδιά.

Η πλειονότητα των διαφημίσεων που απευθύνονται στο ευρύ κοινό χρησιμοποιούν έναν αφηγηματικό λόγο, επιχειρήματα, πρόσωπα και έναν τόνο ιδιαιτέρως παιδικό, σαν να ήταν ο θεατής ή κι ο ακροατής ένα πολύ μικρό παιδί ή σαν να ήταν διανοητικώς ανάπηρος.

Χρησιμοποιούν έναν αφηγηματικό λόγο όταν σκοπεύουν στην ανάγκη εκείνου που διαφημίζεται να υποβάλλει στον άνθρωπο που παρακολουθεί την διαφήμιση, να αλλάξει επιλογή στις καταναλωτικές του συνήθειες. Μέσα στον αφηγηματικό λόγο, ο οποίος δομείται και παραδίνεται ήσυχα, ήρεμα, με χαμόγελο, με χαρά, σκοπεύει να δώσει στον καταναλωτή αυτό που λέγεται προστιθέμενη αξία. Θα αξίζεις περισσότερο ως μαγείρισσα, ως σύζυγος, ως πατέρας, γείτονας, εργαζόμενος, αν μαγειρεύεις τέτοιο ζυμαρικό ή οδηγείς τέτοιο αυτοκίνητο.

Χωρίς αφηγηματικό λόγο έρχεται σαν κεραυνός κάτι το νέο, που θα ταυτίσει τον καταναλωτή με την δύναμη του κεραυνού. Τέλος! Ακόμα στέλνεις το παιδί σου σε ιδιωτικό σχολείο; Χόγκουωρτς! ΤΟ ιδιωτικό σχολείο. Τέλος!

Ο τρίτος ρόλος του αφηγηματικού λόγου, είναι να πείσει για πλασματικές ανάγκες, δηλαδή, ότι χρειάζομαι οπωσδήποτε έναν αφυραντήρα που θα σηκώνει και τα φουστάνια της υπηρέτριας όταν περνάει δίπλα του. Βεράντα, να σου πω… πιάσε μου το κουτί με τα σοκολατάκια εκεί πέρα βρε καλή μου!

Χρησιμοποιούν επιχειρήματα εντυπωσιακά. Δέκα άνθρωποι σε μια γυάλινη αίθουσα με καλογυαλισμένο πάτωμα, ντυμένοι με άσπρες ρόμπες, σαν αυτές των γιατρών, με πέντε-έξι στυλό στην αριστερή τσέπη του στήθους, ένας με ένα στηθοσκόπιο περασμένο πίσω από τον λαιμό, δύο άλλοι πάνω από ένα μικροσκόπιο ο καθένας, να ‘σου σηκώνει και γυρίζει το κεφάλι ένας από τους δύο «γιατί εμείς ελέγχουμε την αποτελεσματικότητα του νέου συστατικού Συσφίξ στην οδοντόκρεμά σας! Δίπλα του πλησιάζοντας η καλλονή με κότσο τα μαλλιά όπως αρμόζει σε επιστήμονα, σηκώνει έναν πίνακα με συγκριτικές στήλες. «Το Συσφίξ είναι η πρώτη στήλη. Δείτε πόσο απέχει από τα συστατικά σε άλλες οδοντόκρεμες» όλες χωρίς ονομασία βέβαια.

Είναι ιατροί, οδοντίατροι μικροβιολόγοι, χημικοί μηχανικοί, είναι τέλος πάντων επιστήμονες αυτοί που είδαμε;

Χρησιμοποιούν πρόσωπα που ζούνε σε καθαρά σπίτια, που οδηγούν αυτοκίνητα σύγχρονα πάντα, με το εσωτερικό να λαμποκοπάει από  καθαριότητα. Πρόσωπα χωρίς σημάδια στο πρόσωπο, χωρίς τρίχα να πετάει, πάντα καλοξυρισμένα, καλοντυμένα, με φρεσκοσιδερωμένα ρούχα, οι γονείς χωρίς έννοια, τα παιδάκια με ροδαλά μαγουλάκια, με πολλά παιχνίδια γύρω τους… το ίδιο και οι

«σειρές» επεισοδίων αλλά και οι ζωντανές εκπομπές στην τηλεόραση, για τον ίδιο απώτερο λόγο βεβαίως… και της βάζω μια φωνή της καημένης! Ρε συ Χαρίκλειαααααα!!! Σε ποιόν πλανήτη είπες ζούμε;

Χρησιμοποιούν έναν τόνο παιδιάστικο. Τα παιδιά που θα ακούσουν και θα δούνε, θα ζητήσουν από τους γονείς αυτό που κατάλαβαν. Από κουκλόσπιτο, μέχρι διακοπές στα Μπαρμπάντος. Στόχος ο το παιδί, τερματικός στόχος η καταπιεσμένη νοικοκυρά-εργαζόμενη-ηλεκτρολόγος-υδραυλικός-κηπουρός-διαπραγματευτής με την τράπεζα, αντικειμενικός σκοπός ο σύζυγος. Ή τέλος πάντων όποιος έχει το πορτοφόλι στην οικογένεια.

Κάποιες δεν χρησιμοποιούν κάτι άλλο από τον αφηγηματικό ρόλο. Να παράδειγμα που δεν έχει να κάνει με την κατανάλωση. «Εμείς που ιδρώσαμε 27 ώρες πάνω στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, και εκβιαστήκαμε στα υπόγεια της τάδε πόλης, τώρα είμαστε σε θέση να δώσουμε 3 ευρώ τον μήνα σε κάθε συνταξιούχο, και να σωπάσει η αξιωματική αντιπολίτευση την στείρα κριτική για το συνταξιοδοτικό επιτέλους, να προσλάβουμε 5 τραυματιοφορείς ώστε να μην έχουν λόγο να απεργούν οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό των νοσοκομείων, εκτός κι αν θέλουν να φέρουν το χάος και να βλάψουν τους πολίτες, εσάς, λαέ, για καπρίτσια που κι αυτά τους ικανοποιούμε όπως βλέπετε, να εγκαινιάσουμε το τάδε νοσοκομείο (για πέμπτη φορά), σε πείσμα σύσσωμης της αντιπολίτευσης που πρόβλεπε πνιγμούς, λοιμούς, καταποντισμούς. Δίνουμε αύξηση μισθού στους εναερίτες, επανιδρύουμε το κράτος πρόνοιας με 1 παιδικό σταθμό ανά πόλη από το 3017 σε όλη την επικράτεια!»

Αυτός που δεν έχει παιδικό νου, γυρνάει στον διπλανό του και σχολιάζει. «Ρε, σύντροφε; 1 παιδικό σταθμό; 5 νοσοκόμους; 3 ευρώ τον μήνα στην σύνταξη; Αυτό είναι όλο κι όλο, ρε σύντροφε;» Για να πάρει την απάντηση με ένα μικρό εγκεφαλικό δώρο. «Ε, παιδάκι μου, τόσα έχει, τόσα ξοδεύει. Όχι σαν κάτι άλλους κι άλλους που τρώγανε, τρώγανε κι ούτε ψίχουλο δεν μας πετάγανε… Τι έπαθες βρε; Ρε, σεις, ένα ασθενοφόρο, ρε, γρήγορα!»

Όσο μεγαλύτερη προσπάθεια καταβάλλεται να εξαπατηθεί ο ακροατής ή και ο θεατής, τόσο πιο παιδιάστικος τόνος υιοθετείται από τον διαφημιστή. Και τόσο πιο αφελής επιχειρηματολογία διεισδύει στο αφήγημα.

Γιατί αν αντί για ένα εξάχρονο παιδί, ο διαφημιστής σχεδιάσει να απευθυνθεί σε μεγαλύτερο άνθρωπο, ούτε την ύπαρξη των παιδιών στις οικογένειες θα μπορέσει να εκμεταλλευθεί, ούτε τους καταπιεσμένους που μια γλυκιά κουβέντα λαχταράνε, κι αντί αυτής, τους προσφέρει εξιδανικευμένες πολιτείες ώστε τα θύματα να ταυτισθούν με τους ηθοποιούς που παρουσιάζουν την διαφήμιση. Μα ούτε και στους μονολιθικούς θα βρει αντίκρισμα.

Το λιγότερο που μπορεί ο εξαθλιωμένος να κάνει, είναι να ταυτισθεί με τον ήρωα στην οθόνη μπροστά του ή στο αφήγημα από το ραδιόφωνο δίπλα του.

Όπως ο φιλ-άθλιος ταυτίζεται με την ομάδας ΤΟΥ, λες είναι η ομάδα που ανήκει στον φιλάθλιο κι όχι αυτός που ανήκει ψυχή τε και πνεύματι στον συγκεκριμένο μηχανισμό του επαγγελματικού αθλητισμού.

Διότι είτε χάσει ή κερδίσει η ομάδα ΤΟΥ, τι θα αλλάξει στην ζωή του φιλάθλιου;

Το μόνο που θα αλλάξει θα είναι είτε να είναι σε βαριά κατάθλιψη και ντροπή ή να σφαλιαρίζει συμμαθητές άλλων ομάδων!

Ποιος λοιπόν ανήκει σε ποιόν; Είναι η ομάδα ΤΟΥ; Εκείνου που αύριο θα σκιστεί να στηρίξει πολιτικά τον τάδε χρηματοδότη της ομάδας ΤΟΥ. Και που χωρίς να το ξέρει, αποτελεί στρατό πίεσης συμφερόντων που διαγκωνίζονται να ροκανίσουν από τον δημόσιο πλούτο, από τους φόρους ΜΟΥ;

Να γιατί απευθύνονται στο κοινό σαν να είναι μωρά παιδιά.

------------------------------------------------------

Συνεχίζω να διαβάζω το «Όπλα με σιγαστήρα για ήσυχους πολέμους». Ιδέες από εκεί, χρησιμοποίησα κι εδώ.

----------------------------------------------------------

Μέρος 1, Μέρος 2, Μέρος 3, Μέρος 4, Μέρος 5,

Μέρος 6, Μέρος 7, Μέρος 8, Μέρος 9, Μέρος 10,

Επίλογος.